Δουλεύει η online ψυχοθεραπεία;

​

Ισοδύναμα αποτελέσματα με τη δια ζώσης ψυχοθεραπεία 

​

Τα δεδομένα της τελευταίας δεκαετίας είναι εντυπωσιακά σταθερά: η εξ αποστάσεως ψυχοθεραπεία είναι το ίδιο αποτελεσματική με τη δια ζώσης σε ένα ευρύ φάσμα κλινικών θεμάτων.

 

🔹 Μελέτες για άγχος, κατάθλιψη και στρες

Μετα-ανάλυση των Berryhill et al. (2019) έδειξε ότι η ψυχοθεραπεία μέσω βιντεοκλήσης προσφέρει αντίστοιχη μείωση συμπτωμάτων σε σχέση με τη δια ζώσης θεραπεία, ειδικά σε:

• κατάθλιψη

• άγχος

• στρεσσογόνες διαταραχές.

Οι συμμετέχοντες ανέφεραν παρόμοια βελτίωση στη διάθεση, στη λειτουργικότητα και στη συνολική υποκειμενική ευεξία.

 

🔹 Μετα-αναλύσεις που συγκρίνουν άμεσα τις δύο μορφές

Ο Carlbring και οι συνεργάτες του (2018), σε μία από τις πιο ολοκληρωμένες ανασκοπήσεις, βρήκαν ότι δεν υπάρχει καμία σημαντική διαφορά ανάμεσα στις δύο μορφές θεραπείας ως προς:

• τα επίπεδα συμπτωμάτων,

• την ποιότητα ζωής,

• τη γενική ψυχολογική λειτουργικότητα.

Δηλαδή, οι άνθρωποι βελτιώνονται εξίσου είτε βλέπουν τον θεραπευτή τους στο γραφείο είτε στην οθόνη.

 

🔹 Η θεραπευτική σχέση — εξίσου ισχυρή

Σύμφωνα με τον Simpson & Reid (2014), η θεραπευτική συμμαχία που αναπτύσσεται μέσω βιντεοκλήσης είναι:

• σταθερή,

• ζεστή,

• και ποιοτικά ισότιμη με αυτή της δια ζώσης θεραπείας.

Το πιο εντυπωσιακό εύρημα: οι θεραπευόμενοι ένιωθαν το ίδιο επίπεδο εμπιστοσύνης και σύνδεσης.

 

​Πλεονεκτήματα που βοηθούν στην ψυχοθεραπευτική αποτελεσματικότητα

​

• Προσβασιμότητα και ευκολία: Η online θεραπεία επιτρέπει σε ανθρώπους με δυσκολίες μετακίνησης, περιορισμένο χρόνο, κλειστές υποχρεώσεις ή μακριά από μεγάλα αστικά κέντρα, να προσεγγίσουν ψυχοθεραπεία χωρίς επιβάρυνση. 

• Συνέπεια και σταθερότητα: Οι άνθρωποι δύσκολα χάνουν ραντεβού όταν η θεραπεία είναι online — αυτό ενισχύει τη συνέπεια στη διαδικασία θεραπείας, σημαντικό παράγοντα για αποτελέσματα. 

• Άνεση και ασφάλεια: Πολυάσχολες ζωές, οικογενειακές υποχρεώσεις ή ανάγκη για διακριτικότητα μπορεί να κάνουν το σπίτι πιο κατάλληλο περιβάλλον για κάποιον να ανοίξει και να δουλέψει ψυχολογικά — πράγμα που βοηθά τη θεραπευτική σχέση και τη βιωσιμότητα της διαδικασίας. 

 

Περιορισμοί & προϋποθέσεις για να πετύχει

​

Η έρευνα δείχνει πως η online θεραπεία είναι ισχυρή επιλογή — αλλά όχι πανάκεια. Για να λειτουργήσει καλά:

• Η σχέση θεραπευτή-θεραπευόμενου πρέπει να χτιστεί ως προς την ασφάλεια, εμπιστοσύνη και συνέπεια — αυτά δεν αλλάζουν επειδή μεταφέρεται μέσω οθόνης.

• Τεχνικά/λειτουργικά θέματα (σταθερό ίντερνετ, ιδιωτικότητα, κατάλληλος χώρος) μπορούν να γίνουν εμπόδια. 

• Ορισμένες φορές, η «φυσική παρουσία» έχει αξία — για παράδειγμα όταν υπάρχει ανάγκη για στενή επαφή, μη λεκτική επικοινωνία, ή όταν πρόκειται για εξαιρετικά ευάλωτες καταστάσεις. 

 

Συμπέρασμα 

​

Η online ψυχοθεραπεία — όταν γίνεται με σεβασμό στη διαδικασία, με σταθερότητα και προσοχή — δεν υπολείπεται καθόλου από τη δια ζώσης. Αντίθετα, για πολλούς ανθρώπους γίνεται η μόνη πρόσβαση σε σταθερή, αξιόπιστη ψυχολογική υποστήριξη. Στον σημερινό κόσμο με γρήγορο ρυθμό, περιορισμένο χρόνο, πολλές υποχρεώσεις και έλλειψη πρόσβασης σε υποδομές, η online θεραπεία δεν είναι “ελαστικό υποκατάστατο” αλλά ουσιαστική επιλογή — με ερευνητικά δεδομένα που το δείχνουν.

 

 

 

Βιβλιογραφία

​

Berryhill, M. B., et al. (2019). Videoconferencing psychotherapy: A systematic review. Psychological Services, 16(3), 520–540.

Carlbring, P., et al. (2018). Internet-based vs. face-to-face cognitive behavior therapy: A systematic review and meta-analysis. Cognitive Behaviour Therapy, 47(1), 1–18.

Karyotaki, E., et al. (2017). Efficacy of self-guided internet-based cognitive behavioral therapy for depressive symptoms: A meta-analysis. Psychological Medicine, 47(12), 1943–1957.

Simpson, S., & Reid, C. (2014). Therapeutic alliance in videoconferencing psychotherapy: A review. Australian Journal of Rural Health, 22(6), 280–299.

Andersson, G., & Titov, N. (2014). Advantages and limitations of Internet-based interventions. World Psychiatry, 13(1), 4–11.

​